مطالب آموزشی

۸ نکتۀ حقوقی و فقهی دربارۀ مرگ مهسا امینی در بازداشتگاه گشت ارشاد

در حادثه ننگین زندان کهریزک سال ۸۸ به رغم وقوع جنایتی هولناک و ننگین، سرانجام به مجازات چند مباشر ضعیف منتهی شد و اسباب اقوی نه تنها معفو بلکه برخی در مقامات برتر منصوب شدند.

 در حادثه ننگین زندان کهریزک سال ۸۸ به رغم وقوع جنایتی هولناک و ننگین، سرانجام به مجازات چند مباشر ضعیف منتهی شد و اسباب اقوی نه تنها معفو بلکه برخی در مقامات برتر منصوب شدند.

آیت‌الله سید مصطفی محقق داماد در پیامی که در پی مرگ جان‌سوز مهسا امینی 22 ساله در بازداشت‌گاه گشت ارشاد پلیس صادر کرد یادآور شد “به دنبال خاطی گشتن و حتی مجازات رده‌های پایین نه تسکین‌بخش است نه از تکرار جلوگیری می‌کند”.

این حقوق‌دان، فقیه و استاد دانشگاه در پیام خود تصریح کرده است: «پاسخ‌گوی اصلی کسانی‌اند که روزی به نام امربه معروف، تهمت و افترا و دروغ پردازی و هتک حرمت و سلب کرامت وحقوق انسانی را حلال و مجاز و حتی فریضه دانستند و ازین رهگذر عالمان را ملجم و جاهلان را مکرم ساختند.»

 نکات ۸ گانه‌ای که در بیانیۀ آیت الله محقق داماد آمده از این قرار است:

۱- در وقوع این حوادث به دنبال خاطی گشتن و حتی به مجازات خاطیان رده های پایین بسنده کردن، نه درد و سوز عمومی را تسکین می بخشد و نه امیدی به عدم تکرار نظیر آن ایجاد می‌کند. زیرا این حوادث معلول است و باید در جستجوی علت ها بود.

۲- در حادثه ننگین زندان کهریزک سال ۸۸ به رغم وقوع جنایتی هولناک و ننگین، سرانجام به مجازات چند مباشر ضعیف منتهی شد و اسباب اقوی نه تنها معفو بلکه برخی در مقامات برتر منصوب شدند در حالی‌که به یقین حادثه مزبور دال بر بی کفایتی و سوء مدیریت آنان‌ بود و چنانچه شایسته سالاری انجام می شد از تکرار آن جلوگیری بعمل می آمد.

۳- امر به معروف و نهی از منکر به معنای صحیح و منطبق با تعلیمات اسلامی را هرگز کسی انکار نمی کند. ولی به یقین این دو فریضه الهی شرایطی دارد و در رأس آن‌ها نه تنها آشنایی، بلکه آگاهی کافی و عمیق مجریان با معروف و منکر است. تشکیل این نهاد و دادن آن به دست افراد ناآگاه، انحرافی است روشن از تعالیم اسلامی و راهی است برای سلب آزادیهای قانونی و شرعی شهروندان. در روایت مسعدة بن صدقه امام صادق (ع) فرمودند: امر به معروف و نهی از منکر باید توسط کسانی انجام شود که معروف را از منکر بشناسند نه کسانی که خود هدایت نشده اند تا دیگران را هدایت کنند. (وسایل ج ۱۱ ص ۲۰۰)

۴- مظهر کامل معروف، تذکر خیرخواهانه و نقد قدرت حاکمه است و نه دخالت در حریم خصوصی شهروندان و منحرف ساختن افکار عمومی از وظایف اصلی آنان‌.

۵- در جامعه ای که فساد و سوء استفاده و رانت و اختلاس و ارتشا هر روز خبرش حتی از رسانه ملی به گوش می‌رسد و ارقامش حیرت آور است به یقین نهی از منکر معنای دیگری می یابد و موارد اهمی خواهد یافت و ترجیح اهم بر مهم روش خردمندان است.

۶- تامین امنیت شهروندان اصلی ترین وظیفه قدرت حاکم است. قدرت حاکم نمی‌تواند با بکارگیری افراد ناآگاه و دادن لقب ارشاد و مرشد به آنان‌ موجبات سلب آسایش گردد. اینگونه القاب شایسته صالحان علمی وعملی است.

۷- جرم انگاری وتعیین مجازات نسبت به اعمال و رفتار شهروندان کاربسیار دقیقی است و در جوامع پیشرفته جهان امروز همواره توسط متخصصان دانش حقوق و علوم اجتماعی و روانشناسی انجام می‌گیرد و در جامعه ما نیز آنچه جنبه فقهی دارد بایستی توسط فقیهان عالی رتبه و واجد درجه اجتهاد مسلم انجام شود تا مبادا موضوعی که اصل و یا حدود و ثغورش جای سوال و تردید دارد صرفا به خواسته و نظر گروه و یا فردی بر جامعه تحمیل گردد و موجبات تنفر و انزجار از شریعت سهله و سمحه احمدی را فراهم آورد.

۸- پاسخ‌گوی اصلی در پیشگاه الهی و سپس ملت شریف ایران نسبت به این گونه حوادث تلخ کسانی هستند که روزی به نام امربه معروف، تهمت و افترا و دروغ پردازی و هتک حرمت و سلب کرامت وحقوق انسانی را حلال و مجاز و حتی فریضه دانستند و ازین رهگذر عالمان را ملجم و جاهلان را مکرم ساختند.

‫0/5 ‫(0 نظر)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *