رژیم آلکالین یا رژیم غذایی قلیایی چیست و چه فوایدی برای سلامتی دارد؟

انوع مختلف رژیم در جهان وجود دارند که به طور متداول توسط مردم استفاده میشوند. اما شاید هیچ رژیم غذایی بهتر از رژیم آلکالین برای طول عمر بیشتر و جلوگیری از بیماریها نباشد. این رژیم که بیشتر با نام رژیم قلیایی شناخته میشود، بر تنظیم PH بدن متمرکز است. اگر به آشنایی با رژیم آلکالین علاقمند شدهاید، در ادامه مطلب همراه ما باشید تا تمامی جوانب این رژیم را بررسی کنیم.
رژیم آلکالین یا رژیم قلیایی چیست؟
رژیم غذایی قلیایی یکی از معروفترین انواع رژیم های غذایی است و بر اساس این تئوری ساخته شده که غذاهای این برنامه سطح pH شما را از اسیدی به قلیایی تغییر میدهند. اعتقاد بر این است که مصرف مقادیر زیاد غذاهای اسیدی به بدن شما آسیب میرساند، در حالی که خوردن غذاهای قلیایی یا خنثی میتواند سلامت شما را بهبود بخشد.
این رژیم بر خوردن میوهها و سبزیجات تازه (که قلیایی در نظر گرفته میشوند) تمرکز دارد تا بدن شما را در سطح pH مطلوب نگه دارد. PH که معیاری از اسیدها و قلیاییها در سراسر بدن است، با یک مقیاس خاص از ۰ تا ۱۴ دسته بندی میشود. مواد اسیدی در بازه ۰ تا ۷ قرار میگیرند. غذاهای قلیایی از ۷ تا ۱۴ متغیر هستند و ۷ حد خنثی در نظر گرفته میشود.
ژیم غذایی قلیایی (آلکالین) به جلوگیری از تشکیل پلاک در رگهای خونی، جلوگیری از تجمع کلسیم در ادرار، جلوگیری از سنگ کلیه، ساختن استخوانهای قویتر، کاهش تحلیل عضلات یا اسپاسم و موارد دیگر کمک میکند.طبق تحقیقات مشخص شده است که دستیابی به تعادل pH میتواند در کاهش عوارض و مرگ و میر ناشی از بسیاری بیماریها از جمله فشار خون بالا، دیابت، آرتریت، کمبود ویتامین D، و کاهش استخوان مفید باشد. بنابراین در پیش گرفتن رژیمی که بتواند PH را تنظیم کند، تاثیر شایانی در سلامت شما دارد.
تاثیر اسیدی و قلیایی بودن غذاها بر روی سلامتی چیست؟
مفهوم اسیدی و قلیایی بودن غذاها قرنها پیش، در اواسط دهه ۱۸۰۰ با “فرضیه خاکستر رژیمی” آغاز شد. نظریهای که به محض متابولیزه شدن غذا در بدن، ذرات خاکستر اسیدی یا قلیایی باقی میگذارند. از آن زمان تا به الان رژیم آلکالین که یکی از معروفترین رژیمهای غذایی دنیاست همچنان مورد بحث بوده است.
این رژیم طی سالهای متعدد، نامهای مختلفی همچون رژیم غذایی خاکستر قلیایی، رژیم غذایی اسید قلیایی، رژیم غذایی خاکستر اسیدی، رژیم غذایی با pH و رژیم قلیایی دکتر سبی به خود گرفته است.
فواید سلامتی رژیم آلکالین یا رژیم قلیایی چیست؟
در قسمت قبل گفتیم که غذاها نمیتوانند به سادگی pH بدن را تغییر دهند، پس چرا رژیم قلیایی برای سلامتی شما مفید است؟ غذاهای قلیایی مواد مغذی مهمی را تامین میکنند که به توقف علائم تسریع پیری و از دست دادن تدریجی عملکردهای اندام و سلولی، کمک میکنند.
به گزارش ۲۰۲۲ US News and World Best Diets، رژیم غذایی قلیایی آلکالین در رتبه ۳۰ رژیم برتر دنیا قرار گرفته است و امتیاز کلی ۲.۴/۵ را به خود اختصاص داده است. رتبه بندی آن بر اساس فقدان تحقیقات با کیفیت برای حمایت از رژیم غذایی، قوانین زیادی که پیروی از آن را دشوار میکند و بیاثر بودن آن برای کاهش وزن، است.
رژیم آلکالین در کاهش سریع وزن، کاهش وزن کلی، دیابت و سهولت رعایت، بدترین عملکرد را بین دیگر رژیمها دارد. با این حال مزایای سلامتی آن به قدری زیاد است که میتواند جایگزین تمام رژیمها شود.
در ادامه توضیح خواهیم داد که چگونه رژیم آلکالین، با جلوگیری از اسیدیته بیش از حد مواد معدنی، انحطاط بافتها و تودههای استخوانی را کند میکند.
فواید سلامتی رژیم آلکالین یا رژیم قلیایی چیست؟
رژیم غذایی قلیایی آلکالین در رتبه ۳۰ رژیم برتر دنیا قرار گرفته است.
۱. کاهش درد و التهاب مزمن در رژیم قلیایی
محققان ارتباطاتی بین رژیم غذایی قلیایی و کاهش سطح درد مزمن پیدا کردهاند. اسیدوز مزمن در ایجاد کمردرد مزمن، سردرد، اسپاسم عضلانی، علائم قاعدگی، التهاب و درد مفاصل نقش دارد.
یک مطالعه انجام شده توسط انجمن مواد معدنی و عناصر کمیاب در آلمان نشان داد که وقتی به بیماران مبتلا به کمردرد مزمن به مدت چهار هفته مکمل قلیایی داده میشد، درد آنها به طور چشمگیری کاهش مییافت.
۲. حفظ وزن سالم با رژیم آلکالین
این رژیم صرفا بر کاهش چربی متمرکز نیست و نمیتوان آن را نوعی رژیم لاغری سریع به حساب آورد، اما پیروی از برنامه قلیایی آن، مطمئنا میتواند وزن شما را در حالت تعادل نگه دارد.
محدود کردن مصرف غذاهای اسیدساز و خوردن بیشتر غذاهای قلیاییساز ممکن است به دلیل توانایی رژیم در کاهش سطح لپتین و التهاب، کاهش وزن را آسانتر کند. این مسئله، هم بر گرسنگی و هم بر تواناییهای چربی سوزی شما تأثیر میگذارد.
از آنجایی که غذاهای قلیاییساز غذاهای ضدالتهابی هستند، مصرف رژیم قلیایی به بدن شما این فرصت را میدهد تا به سطوح نرمال لپتین برسد و از خوردن مقدار کالری که واقعا نیاز دارید احساس رضایت کند. اگر کاهش وزن یکی از اهداف اصلی شما در انتخاب این رژیم است، یکی از بهترین روشها “رژیم قلیایی کتو” است که کربوهیدرات کم و چربیهای سالم بالایی دارد.
۳. افزایش جذب ویتامین و جلوگیری از کمبود منیزیم در رژیم آلکالاین
افزایش منیزیم برای عملکرد درست سیستم آنزیمی و فرآیندهای بدن مورد نیاز است. بسیاری از افراد دچار کمبود منیزیم هستند و در نتیجه دچار عوارض قلبی، دردهای عضلانی، سردرد، مشکلات خواب و اضطراب میشوند.
منیزیم موجود همچنین برای فعال کردن ویتامین D و جلوگیری از کمبود ویتامین D مورد نیاز است، که برای عملکرد کلی سیستم ایمنی و غدد درون ریز مهم است. رژیم آلکالین با جلوگیری از تجزیه منیزیم و سایر ویتامینها توسط اسید، موجب افزایش سطح این مواد معدنی در بدن میشود.
بهبود عملکرد سیستم ایمنی با رژیم قلیایی شدن بدن ممکن است؟
رژیم آلکالین برای برخی از عوامل شیمی درمانی که برای عملکرد مناسب به pH بالاتری نیاز دارند، مفیدتر است.
۴. بهبود عملکرد سیستم ایمنی با رژیم قلیایی شدن بدن
وقتی سلولها فاقد مواد معدنی کافی باشند، نمیتوانند به درستی مواد زائد را دفع کنند یا اینکه اکسیژن رسانی کافی به آنها صورت نمیگیرد، در نتیجه کل بدن آسیب میبیند. همچنین جذب ویتامین به دلیل از دست دادن مواد معدنی به خطر میافتد، در حالی که سموم و عوامل بیماری زا در بدن تجمع میکنند و سیستم ایمنی را ضعیف میکنند.
آیا رژیم قلیایی میتواند به پیشگیری از سرطان کمک کند؟ در حالی که این موضوع بحث برانگیز است و هنوز اثبات نشده است، تحقیقات منتشر شده در مجله بریتانیایی رادیولوژی شواهدی را نشان میدهد که مرگ سلولی سرطانی (آپوپتوز) در بدن قلیایی بیشتر اتفاق میافتد.
به علاوه نشان داده شده است که رژیم آلکالین برای برخی از عوامل شیمی درمانی که برای عملکرد مناسب به pH بالاتری نیاز دارند، مفیدتر است.
۵. کاهش احتمال فشار خون و سکته قلبی با قلیایی شدن بدن
یکی از اثرات ضد پیری رژیم قلیایی، کاهش التهاب و افزایش تولید هورمون رشد است. مشخص شده است که این مورد، باعث بهبود سلامت قلب و عروق و محافظت در برابر مشکلات رایج مانند کلسترول بالا، فشار خون بالا، سنگ کلیه، سکته مغزی و حتی از دست دادن حافظه میشود.
کاهش احتمال فشار خون و سکته قلبی با قلیایی شدن بدن ممکن است؟
رژیم آلکالاین روی سلامت قلب تاثیر دارد.
۷. بهبود بیماری مزمن کلیه با رژیم آلکالاین
افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیه نیز ممکن است از تمرکز بر غذاهای قلیایی سود ببرند، زیرا تجزیه پروتئین بیش از حد برای کلیهها سخت است. اعتقاد بر این است که رژیم آلکالین با تغییر pH و بارهای الکتریکی، آزاد شدن اجزای اساسی پروتئین را تسهیل میکند.
همچنین شما میتوانید با جایگزین کردن پروتئینهای گیاهی به جای پروتئینهای گوشتی، پیشرفت بیماری کلیویتان را کند کنید.
۸. حفظ تراکم استخوان و توده عضلانی با روش قلیایی کردن بدن
مصرف مواد معدنی نقش مهمی در توسعه و حفظ ساختار استخوان ایفا میکند. تحقیقات نشان میدهد که هرچه فرد میوهها و سبزیجات قلیاییکننده بیشتری مصرف کند، محافظت بهتری در برابر کاهش استحکام استخوان و تحلیل عضلانی با افزایش سن (که به عنوان سارکوپنی شناخته میشود) خواهد داشت.
یک رژیم غذایی آلکالین با متعادل کردن نسبت مواد معدنی، از ساخت استخوانها و حفظ توده عضلانی بدون چربی حمایت میکند. این رژیم با جلوگیری از تجزیه کلسیم، منیزیم و فسفات توسط اسید، حمایت خود را ارائه مینماید.
این رژیم همچنین ممکن است به بهبود تولید هورمونهای رشد و جذب ویتامین D کمک کند، که علاوه بر کاهش بسیاری از بیماریهای مزمن، از استخوانها بیشتر محافظت میکند.
۹. آیا رژیم آلکالین برای سنگ کلیه مفید است؟
رژیم قلیایی باعث اسیدی شدن ادرار میشود، بنابراین تشکیل کریستال در ادرار را کاهش میدهد. در نتیجه به پیشگیری از تشکیل سنگ کلیه کمک میکند.
تاثیر رژیم آلکالین برای لاغری چقدر است؟
رژیم قلیایی چگونه است؟ رژیم آلکالین غذاها را بر اساس میزان اسیدی که هنگام هضم تولید میکنند طبقه بندی میکند. این مقدار لزوماً با سطح اسیدی غذاها در حالت خام آنها یکسان نیست. تحقیقات نشان داده است که غذاهای اسیدی PH کمتر از ۷ تولید میکنند، در حالی که غذاهای قلیایی منجر به سطح pH بیشتر از ۷ میشوند.
هر غذایی که حدود ۷ باشد خنثی در نظر گرفته میشود. با در نظر گرفتن این موضوع، رژیم غذایی قلیایی موارد زیر را توصیه میکند:
پرهیز از غذاهای اسیدساز مانند گوشت، لبنیات، ماهی، تخم مرغ، غلات و الکل
مصرف زیاد مواد غذایی قلیایی ساز مانند میوهها، سبزیجات، آجیل و حبوبات
محدود کردن غذاهای خنثی مانند نشاسته، قندها و چربیهای طبیعی
ناگفته نماند، هیچ تحقیقی وجود ندارد که نشان دهد PH غذا بر سلامت کلی تأثیر دارد، در حالی که شواهد زیادی وجود دارد که نشان میدهد تغییر pH بدن از طریق رژیم غذایی به سادگی امکان پذیر نیست. با این حال، بسیاری بر این باورند که رژیم قلیایی، میتواند به صورت مطلوبی پی اچ بدن را تنظیم کند.
آیا رژیم غذایی آلکالین حطرناک است؟
در رژیم آلکالین بهتر است همه غذاها خام مصرف شوند.