صرف سیگار بزرگترین دلیل مرگ قابل پیشگیری در انگلستان و مطابق با تقریبا ۸۰ هزار تلفات در سال است. از هر دو فرد سیگاری، یک نفر در اثر بیماری ناشی از مصرف سیگار جان خود را از دست میدهد.
تاثیر سیگار روی بدن
با هر ۱۵ نخ سیگار که میکشید، جهشی در بدن رخ می دهد. جهش عامل شروع سرطان است. اگر متوجه آسیب ناشی از مصرف سیگار شوید، آن را ترک خواهید کرد.
گردش خون
هنگام مصرف سیگار، سموم فیلتر آن وارد خون می شود. سپس این سموم در خون:
- باعث غلظت خون و افزایش احتمال تشکیل لخته خون می شود
- فشار خون و ضربان قلب را بالا می برد. درنتیجه، قلب بیشتر از حد معمول کار می کند
- رگ ها را باریک می کند که باعث پایین آمدن میزان خون سرشار از اکسیژن و گردش کمتر آن در بدن می شود.
مجموع این تغییرات در بدن هنگام مصرف سیگار خطر باریک شدن عروق و تشکیل لخته خون را بالا می برد که ممکن است حمله ی قلبی یا سکته را به همراه داشته باشد.
سیگار و قلب
مصرف سیگار به قلب و گردش خون آسیب وارد میکند و خطر ابتلا به وضعیت هایی نظیر بیماری کرونری، حمله ی قلبی، سکته، بیماری عروق محیطی (آسیب رگ های خون) و بیماری مغزی-رگی (آسیب عروقی که خون را به مغز میرسانند) را بالا میبرد.
کربن مونوکسید و نیکوتین سیگار با بالا بردن میزان فعالیت قلب روی آن فشار وارد می کنند. همچنین خطر تشکیل لخته خون را بالا می برند. سایر مواد شیمیایی سیگار به جداره ی عروق کرونری آسیب میزند که منجر به باریک شدن رگ ها می شود.
درواقع، مصرف سیگار خطر ابتلا به حمله ی قلبی را دوبرابر می کند و احتمال مرگ در اثر بیماری کرونری در افراد سیگاری بیشتر از کسانی است که سیگار نمی کشند.
خبر خوب این است که بعد از یک سال ترک سیگار، خطر بیماری های قلبی نصف می شود. بعد از ۱۵ سال ترک، خطری که متوجه شماست با کسی که هرگز سیگار نکشیده برابر است.
سیگار و معده
احتمال بروز زخم یا سرطان معده در افراد سیگاری بیشتر است. مصرف سیگار باعث تضعیف عضله ای می شود که انتهای نای (مری) را کنترل می کند و به اسید معده اجازه می دهد طی فرایندی که تحت عنوان رفلاکس می شناسیم در مسیر نادرست به نای برگردد.
سیگار عامل قابل توجهی در بروز سرطان کلیه است و هرچه مصرف سیگار بیشتر باشد، خطر ابتلا افزایش می یابد. مثلا، تحقیقات نشان می دهد اگر روزی ۱۰ نخ سیگار بکشید، احتمال ابتلا به سرطان کلیه نسبت به فردی که سیگار نمی کشد یک و نیم برابر خواهد شد. اگر روزی ۲۰ نخ یا بیشتر سیگار بکشید، این رقم به دو برابر خواهد رسید.
سیگار و پوست
مصرف سیگار باعث کاهش میزان اکسیژن دریافتی توسط پوست می شود. این یعنی درصورت مصرف سیگار، پوست سریع تر پیر میشود و سموم بدن هم باعث تشکیل سلولیت (چربی زیر پوست) می شود.
مصرف سیگار در سنین پایین پوست را بین ۱۰ تا ۲۰ سال پیر میکند و احتمال چین و چروک صورت، به خصوص دور چشم و دهان، را سه برابر افزایش می دهد. همچنین باعث میشود پوست زرد، خاکستری مایل به زرد، به نظر برسد و گونه ها را گود می کند که ظاهری نزار به شما خواهد داد.
خبر خوب این است که به محض ترک سیگار، از زوال بیشتر پوست در اثر مصرف سیگار جلوگیری می شود.
سیگار و مغز
احتمال ابتلا به سکته در افراد سیگاری بیشتر از کسانی است که سیگار نمی کشند.
درواقع، مصرف سیگار خطر بروز سکته را، که منجر به اسیب مغزی میشود ، تا حداقل ۵۰% افزایش می دهد. با مصرف سیگار احتمال مرگ در اثر سکته را دوبرابر می کنید.
یکی از راه های افزایش خطر سکته در اثر مصرف سیگار این است که سیگار احتمال ابتلا به آنوریسم مغزی را بالا میبرد. به برآمدگی عروق خون در اثر ضعیف شدن جدارهی عروق، آنوریسم میگویند. اگر آنوریسم پاره شود یا بترکد، منجر به بروز بیماری جدی به نام خونریزی سابآراکنوئید می شود که نوعی سکته است و میتواند آسیب شدید مغزی یا مرگ را به دنبال داشته باشد.
خبر خوب این است که ظرف دو سال بعد از ترک سیگار، خطر سکته به نصف فرد سیگاری میرسد و ظرف پنج سال خطر ابتلا به سکته مانند فرد غیر سیگاری خواهد بود.
سیگار و ریه
مصرف سیگار تاثیر شدیدی روی ریه دارد. سرفه، سرماخوردگی، خسخس و آسم تازه شروع ماجراست. سیگار می تواند منجر به بیماری های مرگبار نظیر ذات الریه ، آمفیزم و سرطان ریه شود. ۸۴% از آمار تلفات در اثر سرطان ریه و ۸۳% آمار فوت ناشی از بیماری مزمن انسداد ریه (COPD) در افراد سیگاری اتفاق می افتد. به مجموعه ای از بیماری های ریوی مانند برونشیت مزمن و آمفیزم COPD میگویند که بیماری شدید و تضعیف کننده است. افراد مبتلا به COPD در امر تنفس دچار مشکل می شوند. علت اصلی بروز مشکل تنفسی باریک شدن مجرای هوا و تخریب بافت ریه است. ازجمله علائم شایع COPD میتوان به تنگی نفس هنگام فعالیت، سرفه ی مداوم همراه با خلط و عفونت های مکرر قفسه ی سینه اشاره کرد.
اگرچه علائم اولیه ی COPD اغلب به اشتباه سرفههای عادی فرد سیگاری تلقی می شود، اگر فرد به مصرف سیگار ادامه دهد و شرایط بدتر شود، کیفیت زندگی وی به شدت دستخوش تغییر خواهد شد. میتوان سرعت پیشرفت بیماری را به تاخیر انداخت و ترک سیگار موثرترین روش است.
سیگار و حلق و دهان
سیگار باعث بروز مشکلاتی مانند بوی بد دهان و خراب شدن دندانها میشود و بیماری لثه، آسیب چشایی و برفک دهان را به دنبال دارد.
جدیترین آسیب سیگار به حلق و دهان افزایش خطر ابتلا به سرطان لب، زبان، حلق، حنجره و نای (مری) است. بیش از ۹۳% از سرطانهای اوروفارینژیال (سرطان حلقی-دهانی) در اثر مصرف سیگار رخ می دهد.
خبر خوب این است که با ترک مصرف تنباکو، حتی بعد از چند سال مصرف، خطر ابتلا به سرطان سر و گردن تا حد زیادی کاهش می یابد. بعد از گذشت ۲۰ سال از ترک سیگار، خطر سرطان سر و گردن مانند فرد غیر سیگاری خواهد بود.
سیگار و تولید مثل و باروری
از آنجایی که مصرف سیگار به عروقی که کار خون رسانی به آلت تناسلی را انجام می دهند آسیب میزند، باعث بروز ناتوانی جنسی در مردان میشود. همچنین به اسپرم آسیب وارد میکند، تعداد اسپرم را کاهش می دهد و باعث بروز سرطان بیضه می شود. حدود ۱۲۰ هزار مرد در بریتانیا در دهه ی دوم و سوم زندگی در اثر مصرف سیگار دچار ناتوانی جنسی هستند و تعداد اسپرم در مردان سیگاری کمتر از کسانی است که سیگار نمیکشند.
مصرف سیگار در زنان باعث کاهش باروری می شود. براساس یک تحقیق، احتمال اینکه باروری زنان سیگاری بیشتر از یک سال طول بکشد سه برابر بیشتر از زنانی است که سیگار نمی کشند. این تحقیق تخمین زد که باروری در زنان سیگاری نسبت به زنان غیرسیگاری ۷۲% است. مصرف سیگار خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم را هم افزایش می دهد. توان مقابله با ویروس پاپیلوم انسانی در فرد سیگاری کمتر است که ممکن است منجر به سرطان شود. مصرف سیگار حین بارداری عواقبی نظیر سقط جنین، زایمان زودهنگام، زایمان جنین مرده و بیماری را به همراه دارد و خطر فوت را تا حداقل ۲۵% بالا می برد.
