ریزش مو سکه ای
ریزش مو سکه ای، که به آن آلوپسی آره‌آتا نیز گفته می‌شود، یک اختلال خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به فولیکول‌های مو حمله کرده و باعث ریزش مو در قالب دایره‌هایی به اندازه سکه می‌شود. این شرایط می‌تواند بر هر قسمتی از بدن که مو دارد تأثیر بگذارد؛ از جمله ریش و سبیل آقایان، موی سر، ابرو، مژه و گردن. درک علت‌های احتمالی پشت این بیماری و یافتن روش‌های مناسب برای مقابله با آن برای بسیاری از افرادی که با این شرایط دست و پنجه نرم می‌کنند، از اهمیت بالایی برخوردار است.
ریزش مو سکه ای چیست؟
در پاسخ به این سوال که ریزش مو سکه ای چیست باید بگوییم ریزش مو سکه ای که به عنوان آلوپسی آره‌آتا نیز شناخته می‌شود، یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به فولیکول‌های مو حمله می‌کند و باعث ریزش مو می‌شود. این حالت معمولاً با ایجاد لکه‌های گرد و صاف بدون مو بر روی پوست سر یا دیگر قسمت‌های بدن که مو دارند، خود را نشان می‌دهد. این لکه‌ها می‌توانند به اندازه یک سکه باشند و به همین دلیل به آن ریزش مو سکه ای گفته می‌شود. در برخی موارد، این بیماری می‌تواند منجر به ریزش موی گسترده‌تری شود و حتی کل پوست سر یا کل بدن را درگیر کند، که به ترتیب به آن‌ها آلوپسی توتالیس و آلوپسی یونیورسالیس گفته می‌شود.
انواع ریزش مو سکه ای
ریزش مو سکه ای یک بیماری خود ایمنی است که می‌تواند بر نواحی مختلفی از بدن تاثیر بگذارد و به اشکال گوناگونی ظاهر شود. این بیماری در اصل با ریزش مو در نواحی خاصی از سر مشخص می‌شود؛ اما می‌تواند گسترده‌تر شده و شامل سایر قسمت‌های بدن نیز بشود. بر اساس میزان و محل تاثیر گذاری، انواع ریزش مو سکه ای به چند دسته اصلی تقسیم می‌شود:
آلوپسی آره‌آتا منطقه‌ای: این حالت ابتدایی‌ترین نوع است و به صورت ریزش مو در ناحیه‌های محدود و دایره‌ای شکل روی سر ظاهر می‌شود. گاهی اوقات لکه‌های طاسی می‌توانند بزرگ‌تر شده و به هم پیوسته، حالتی موسوم به “اوفیاز” ایجاد کنند که در آن ریزش مو به صورت نواری در اطراف سر دیده می‌شود.
آلوپسی توتالیس: این وضعیت نشان دهنده پیشرفت بیماری است که در آن تقریباً تمام موهای سر ریزش می‌کنند، منجر به طاسی کامل سر می‌شود. این حالت نشان دهنده شدت بیشتر بیماری است و درمان ریزش مو سکه ای ممکن است دشوارتر باشد.
آلوپسی یونیورسالیس: این شکل از بیماری شدیدترین نوع ریزش مو سکه ای است و شامل از دست دادن تمام موهای بدن، از جمله مژه‌ها، ابروها، و موهای بدن می‌شود. آلوپسی یونیورسالیس نشان دهنده واکنش بسیار قوی سیستم ایمنی بدن به فولیکول‌های مو است.
ریزش سکه ای موی سر: این نوع به عنوان شایع‌ترین فرم آلوپسی آره‌آتا شناخته می‌شود که در آن لکه‌های طاسی به اندازه سکه یا بزرگ‌تر در نواحی مختلف سر ظاهر می‌شوند.
ریزش سکه ای ریش: در مردان، آلوپسی آره‌آتا می‌تواند باعث ریزش مو در ناحیه ریش شود. این حالت با از دست دادن مو در یک یا چند ناحیه مشخص از صورت مشخص می‌شود و می‌تواند بر ظاهر فرد تاثیر بگذارد. پس توجه به این علامت در درمان ریزش مو مردان که دچار آلوپسی هستند بسیار مهم است.
هر یک از این انواع ریزش مو ممکن است نیازمند رویکردهای درمان ریزش مو سکه ای متفاوتی باشد، و تشخیص و مدیریت به موقع می‌تواند در کاهش تاثیرات بیماری و بهبود شانس رشد مجدد مو موثر باشد.
علائم ریزش سکه ای مو
علائم ریزش سکه ای مو می‌تواند شامل تغییرات قابل توجهی در پوست و ناخن‌ها باشد. این علائم معمولاً با ایجاد فرو رفتگی‌هایی در پوست سر آغاز می‌شوند که منجر به ظاهر شدن یک یا چند لکه تقریبا دایره‌ای و بدون مو می‌گردد. علاوه بر تغییرات پوستی، ناخن‌ها نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرند. از جمله تغییرات مشاهده شده در ناخن‌ها می‌توان به ظاهر شدن لکه‌ها و خطوط سفید، خشن و زبر شدن سطح ناخن‌ها، از دست رفتن درخشش طبیعی آن‌ها، و نازک و شکننده شدن ناخن‌ها اشاره کرد. این تغییرات نشان دهنده تاثیر آلوپسی آره‌آتا بر فولیکول‌های مو و ناخن‌ها است و می‌تواند بر زیبایی و سلامت ناخن‌ها تاثیر منفی بگذارد. تشخیص به موقع و درمان ریزش مو سکه ای می‌تواند به حفظ سلامت پوست و ناخن‌ها کمک کند و از پیشرفت بیشتر بیماری جلوگیری نماید.
نحوه تشخیص ریزش موی سکه ای
برای تشخیص ریزش موی سکه ای، ابتدا یک متخصص پوست و مو با دقت مناطق دچار ریزش مو و ناخن‌های بیمار را مورد بررسی قرار می‌دهد. این اولین گام برای شناسایی علائم و نشانه‌های احتمالی آلوپسی آره‌آتا است. پس از این معاینه اولیه، پزشک با پرسیدن سوالاتی در مورد سابقه پزشکی، الگوی ریزش مو و سایر علائم مرتبط، اطلاعات بیشتری را جمع آوری می‌کند. در مواردی که لازم باشد، پزشک ممکن است آزمایشات خاصی را برای تایید تشخیص خود تجویز کند. این آزمایشات می‌تواند شامل آزمایش خون یا بیوپسی پوست برای بررسی دقیق‌تر فولیکول‌های مو باشد. از طریق این رویکرد تشخیصی، متخصص قادر خواهد بود تا دقیق‌ترین تشخیص را ارائه دهد و برنامه درمان ریزش مو سکه ای مناسب را توصیه کند.
راه های درمان ریزش مو سکه ای
درمان ریزش مو سکه ای معمولاً شامل استفاده از تزریق آمپول کورتون رقیق شده در نواحی دچار ریزش مو است. کورتون‌ها، که به عنوان گلوکوکورتیکوئیدها نیز شناخته می‌شوند، به دلیل خاصیت ضد التهابی قوی‌شان برای درمان ریزش مو سکه ای که نوعی بیماری خود ایمنی است مورد استفاده قرار می‌گیرند. از جمله کورتون‌هایی که می‌توان برای این منظور استفاده کرد آمپول تریامسینولون، هیدروکورتیزون، تریامسینولون استوناید و هگزاستوناید هستند. این تزریقات معمولاً به صورت ماهانه انجام می‌شوند و تقریباً ۴ هفته پس از اولین تزریق، شروع به رشد مجدد موها در ناحیه تحت درمان می‌کنند. این روش درمانی می‌تواند به کاهش التهاب فولیکول‌های مو کمک کرده و به تحریک رشد مجدد موها منجر شود. به طور کل پیش از انتخاب نحوه درمان توجه به نکات بسیاری مثل جنسیت فرد بسیار مهم است زیرا درمان ریزش مو زنان و مردان در بسیاری موارد از راه های متفاوتی انجام می شود.
دلایل ریزش مو سکه ای
ریزش مو سکه‌ای که به عنوان یک اختلال خودایمنی شناخته می‌شود، معمولاً در افرادی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن آن‌ها دچار اختلال شده است. این نوع ریزش مو می‌تواند با زمینه ژنتیکی همراه باشد و تحقیقات نشان می‌دهد که حدود ۴۰ درصد از مبتلایان دارای سابقه خانوادگی این مشکل هستند.
عوامل هورمونی و عوارض جانبی برخی داروها نیز می‌توانند در بروز این بیماری موثر باشند. همچنین، ابتلا به چندین بیماری خاص مانند آسم، تب یونجه و مشکلات تیروئیدی خطر ابتلا به ریزش مو سکه‌ای را افزایش می‌دهد.
بسیاری از افراد مبتلا به این نوع ریزش مو، قبل از سن ۲۰ سالگی با این مشکل مواجه می‌شوند، اما معمولاً پس از مدتی موها دوباره شروع به رشد می‌کنند. با این حال، در برخی موارد، احتمال برگشت مجدد این مشکل وجود دارد. همچنین، برخی کارشناسان به نقش استرس شدید در این نوع ریزش مو اشاره کرده‌اند، هر چند شواهد علمی کمی برای اثبات این ارتباط وجود دارد.
آیا ریزش موی سکه ای واگیردار است؟
از آنجا که ریزش موی سکه‌ای (آلوپسی آره‌آتا) یک بیماری خودایمنی بوده لذا می‌توان گفت که واگیردار نیست. این بیماری ناشی از واکنش سیستم ایمنی بدن به فولیکول‌های مو است که منجر به ریزش ناگهانی مو در نواحی مشخص می‌شود. عوامل ژنتیکی و محیطی می‌توانند در بروز این بیماری نقش داشته باشند، اما نمی‌توان آن را به دیگران انتقال داد. بنابراین تماس با فرد مبتلا سبب انتقال بیماری به فرد دیگر نخواهد شد.
