بیماری ماکولار چیست؟

بیماری ماکولار که این روزها بسیار مورد توجه قرار گرفته است که میتواند ظاهر پوست را تحت تاثیر قرار دهد. یکی از انواع بیماری های پوستی می باشد که اغلب در مناطق گرم مانند آفریقا و آسیای غربی شایع است. اگر در سنین بالا دچار این بیماری شدید یک پرستار سالمند حرفه ای و با تجربه در مراقبت های این بیماری می تواند به شما کمک کند.

بیماری ماکولار چیست؟

بیماری ماکولار (Macular amyloidosis) که به عنوان آمیلوئیدوز پوستی نیز شناخته می‌شود، یک بیماری نادر پوستی است که در اثر تجمع پروتئین‌های غیرطبیعی به نام آمیلوئید در پوست ایجاد می‌شود. این تجمع باعث ایجاد لکه‌های هیپرپیگمانته قهوه‌ای، قرمز، خاکستری یا سیاه روی پوست می‌شود که ممکن است خارش‌دار باشند. لکه‌ها معمولاً در بالاتنه، به خصوص پشت، کتف، بازوها، سینه و شکم ظاهر می‌شوند.

آمیلوئیدوز پوستی وضعیتی است که در آن توده‌هایی در پوست، به ویژه در برآمدگی‌های موج مانند (پاپیلای پوستی) بین دو لایه بالایی پوست (درم و اپیدرم) ایجاد می‌شوند.

بیماری ماکولار آمیلوئیدوز

بیشتر موارد ماکولار آمیلوئیدوز در اوایل بزرگسالی ایجاد می شود. بروز آمیلوئیدوز ماکولا در افراد آسیایی، خاورمیانه و آمریکای جنوبی بیشتر از افراد اروپایی و آمریکای شمالی است. جمعیت هایی با پوست تیره تر (فتوتیپ پوست فیتزپاتریک IV و V) بیشتر تحت تاثیر قرار می گیرند.

انواع ماکولار آمیلوئیدوز

در حالی که آمیلوئیدوز پوستی (بیماری ماکولار) یک بیماری واحد در نظر گرفته می‌شود ولی، انواع مختلفی از این بیماری با ویژگی‌ها وعلائم خاص وجود دارد.

چند نمونه از انواع شناخته شده آمیلوئیدوز پوستی عبارتند از:

آمیلوئیدوز اولیه پوستی: این شایع‌ترین نوع آمیلوئیدوز پوستی است و اغلب افراد میانسال و مسن را مبتلا می‌کند. ضایعات پوستی معمولاً در بالاتنه، به خصوص پشت، کتف، بازوها، سینه و شکم ظاهر می‌شوند. ضایعات ممکن است قهوه‌ای، قرمز، خاکستری یا سیاه باشند و ممکن است خارش‌دار باشند.

آمیلوئیدوز پوستی ثانویه: این نوع آمیلوئیدوز پوستی در اثر یک بیماری زمینه‌ای مانند بیماری‌های خودایمنی، عفونت‌ها یا برخی از انواع سرطان ایجاد می‌شود. ضایعات پوستی ممکن است شبیه به آمیلوئیدوز اولیه پوستی باشد، اما ممکن است در مکان‌های دیگر بدن نیز ظاهر شوند.

آمیلوئیدوز پوستی منتشر: این نوع نادر از آمیلوئیدوز پوستی کل بدن را درگیر می‌کند. ضایعات پوستی ممکن است در سراسر بدن ظاهر شوند و ممکن است با علائمی مانند خستگی، ضعف و کاهش وزن همراه باشد.

آمیلوئیدوز لکه‌ای: این نوع آمیلوئیدوز پوستی با ضایعات لکه‌ای قهوه‌ای یا خاکستری روی پوست مشخص می‌شود. ضایعات معمولاً بدون درد و خارش هستند و بیشتر در افراد مسن دیده می‌شوند.

آمیلوئیدوز پاپیلوئیدرمل: این نوع آمیلوئیدوز پوستی با ضایعات برجسته و زگیل مانند روی پوست مشخص می‌شود. ضایعات معمولاً در اطراف دهان، چشم‌ها و اندام تناسلی ظاهر می‌شوند.

آمیلوئیدوز nodular : این نوع آمیلوئیدوز پوستی با ضایعات گره‌ای سفت و بدون درد روی پوست مشخص می‌شود. ضایعات معمولاً در اندام‌ها، مانند بازوها و پاها ظاهر می‌شوند.

علائم شایع ماکولار آمیلوئیدوز پوستی عبارتند از:

لکه‌های پوستی
ضایعات برجسته
تغییرات پوستی
ریزش مو
بی‌حسی یا گزگز
کاهش تحرک مفصل

لکه‌های پوستی می‌توانند قهوه‌ای، قرمز، خاکستری یا سیاه باشند و ممکن است خارش‌دار باشند. ضایعات برجسته ممکن است به صورت برجسته یا تاول مانند باشند. تغییرات پوستی می‌تواند باعث ضخیم شدن، سفت شدن یا چروک شدن پوست شود. بعضی عوارض این بیماری شبیه به بیماری پروانه ای است

از علائم کمتر شایع آمیلوئیدوز پوستی میتوان به ریزش مو اشاره کرد که ممکن است در ناحیه‌ای که تحت تأثیر آمیلوئیدوز قرار گرفته است، رخ دهد. همینطور آسیب به اعصاب می‌تواند باعث بی‌حسی یا گزگز در ناحیه آسیب‌دیده شود. در موارد نادر، آمیلوئیدوز پوستی می‌تواند باعث سفتی مفصل و محدود شدن دامنه حرکتی شود.

شدت علائم آمیلوئیدوز پوستی می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. برخی از افراد ممکن است فقط لکه‌های خفیف پوستی داشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است ضایعات برجسته، تغییرات پوستی و سایر عوارض را تجربه کنند.

علت ابتلا به بیماری ماکولار

علل آمیلوئیدوز پوستی به طور کامل شناخته شده نیست، اما عواملی می توانند در بروز بیماری ماکولار نقش داشته باشند مانند، وراثت و سابقه خانوادگی یا بیماری‌های خود ایمنی مانند لوپوس و آرتریت روماتوئید می‌توانند خطر ابتلا به آمیلوئیدوز پوستی را افزایش دهند. همچنین برخی از عفونت‌ها، مانند عفونت‌های باکتریایی یا قارچی مانند قارچ پا، ممکن است در ابتلا به بیماری ماکولار نقش داشته باشند. مصرف برخی از داروها، مانند داروهای ضدتشنج و داروهای شیمی‌درمانی، می‌تواند خطر ابتلا به آمیلوئیدوز پوستی را افزایش دهد.

عوامل دیگری که ممکن است باعث ابتلا به بیماری ماکولار شوند می توان به شرایط التهابی مزمن اشاره کرد که بیماری التهابی روده (IBD) مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو، آرتریت روماتوئید، اسپوندیلیت آنکیلوزان و یا پسوریازیس می توانددرابتلا به این بیماری تاثیرگذار باشند.

همچنین اختلالات خونی و عفونت های خاص مانند سل یا جذام هم عواملی هستند که به ابتلا به بیماری ماکولار کمک می کنند. یکی دیگر از عواملی که از علت های ابتلا به بیماری ماکولار می باشد، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی است. این موارد این فقط یک لیست مختصر از عوامل بالقوه مرتبط با آمیلوئیدوز پوستی است. تحقیقات در این زمینه همچنان در حال انجام است و ممکن است در آینده علل جدیدی کشف شوند.

پیشگیری از بیماری ماکولار

هیچ راه قطعی برای پیشگیری از بیماری ماکولار پوستی وجود ندارد، اما همانند بیماری هلیکوباکتر پیلوری اقداماتی وجود دارد که می‌توانید برای کاهش خطر ابتلا به این بیماری انجام دهید:

از قرار گرفتن در معرض نور خورشید محافظت کنید
سیگار نکشید
وزن خود را کنترل کنید
یک رژیم غذایی سالم داشته باشید
عفونت‌ها را درمان کنید
داروها را با احتیاط مصرف کنید
از نظر بیماری‌های زمینه‌ای تحت نظر باشید

مهم است به خاطر داشته باشید که حتی اگر تمام اقدامات پیشگیرانه را انجام دهید، باز هم ممکن است به آمیلوئیدوز پوستی مبتلا شوید. این بیماری به طور کامل شناخته شده نیست و عوامل متعددی می‌توانند در ایجاد آن نقش داشته باشند.

بیماری ماکولار واگیر دارد؟

خیر، آمیلوئیدوز پوستی (بیماری ماکولار) مسری نیست. ماکولار یا آمیلوئیدوز پوستی از طریق تماس با افراد یا اشیاء آلوده منتقل نمی‌شود.