بواسیر یا هموروئید چیست؟
بواسیر یا هموروئید به رگ‌های متورم شده در قسمت تحتانی مقعد و راست روده گفته می‌شود. زمانی که این رگ‌های کشیده شوند، تحریک خواهند شد.
بواسیر چیست؟
منظور از بواسیر در واقع رگ‌های متورم شده در پایین‌ترین قسمت راست روده و مقعد شماست. گاهی اوقات دیواره رگ‌های خونی در این قسمت از روده به قدری نازک می شود، که رگ‌ها ملتهب و دردناک خواهند شد. به‌طور کلی بواسیر به‌عنوان یکی از مهم‌ترین دلایل خونریزی مقعدی شناخته می‌شود.
در اغلب مواقع این بیماری خودبه‌خود یا به روش‌های خانگی برطرف می‌شود و تنها در موارد معدود درمان بواسیر توسط پزشک انجام می‌گیرد.
علت بواسیر
دلایل مختلفی در ایجاد این بیماری نقش دارد که در ادامه برای شما ذکر خواهیم کرد:
بارداری
هموروئید بیشتر در خانم‌های باردار مشاهده می‌شود؛ چراکه با بزرگ‌تر شدن رحم به رگ‌های روده فشار وارد شده و منجر به تورم رگ‌ها می‌شود.
افزایش سن
بواسیر در میان بزرگسالان بین سنین ۴۵ تا ۶۵ سال بیشتر مشاهده می‌شود؛ اما، به این معنی نیست که جوانان و کودکان کم سن و سال دچار این عارضه‌ای نمی‌شوند.
اسهال
بواسیر می‌تواند پس از اسهال مزمن ایجاد شود.
یبوست مزمن
زمانی که برای دفع مدفوع زور می‌زنید، فشار زیادی به دیواره رگ‌های خونی وارد می‌شود.
بیش از حد نشستن
اگر به مدت طولانی یکجا بنشینید، احتمال بروز بواسیر وجود خواهد داشت.
بلند کردن اجسام سنگین
بلند کردن مداوم اجسام سنگین منجر به هموروئید در افراد می‌شود.
زیاد نشستن
رابطه مقعدی
چنین رابطه‌ای منجر به بواسیر می‌شود یا در صورت وجود این بیماری اگر از مقعد رابطه وجود داشته باشد، این شرایط بدتر خواهد شد.
چاقی
چاقی مرتبط با رژیم غذایی نادرست می‌تواند منجر به بواسیر شود.
ژنتیک
گاهی اوقات تنها به‌دلیل ژنتیک، برخی از افراد این بیماری را به ارث می‌برند.
درمان بواسیر یا هموروئید
علائم بواسیر
در اغلب موارد علائم مشابهی که وجود دارد به شرح زیر است:
خونریزی بدون درد
خارش یا سوزش در ناحیه مقعد
احساس درد در ناحیه مقعد
وجود توده یا تورم در ناحیه مقعد
نشت مدفوع
این علائمی که برای شما ذکر کردیم شاید نگران‌کننده به نظر برسند؛ اما، جای نگرانی نیست و خطری شما را تهدید نخواهد کرد. در این مواقع می‌بایست به پزشک متخصص مراجعه کنید تا درمان به موقعی برای شما انجام گیرد.
انواع بواسیر
بواسیر می‌تواند به دو صورت ایجاد شود:
بواسیر داخلی
بواسیر داخلی در عمق راست روده ایجاد می‌شود و از بیرون قابل مشاهده نیست. در اغلب مواقع این نوع بواسیر بدون درد است و اکثرا خونریزی مقعدی اولین علائم این بیماری است.
زور زدن یا فشار آوردن در برخی از مواقع بواسیر داخلی را تحت فشار قرار می‌دهد که منجر به خارج شدن از مقعد می‌شود. به این حالت «بواسیر برجسته» گفته می‌شود و می‌تواند بسیار دردناک باشد.
بواسیر یا هموروئید داخلی یا خارجی
بواسیر خارجی
بواسیر خارجی در زیر پوست اطراف مقعد ایجاد می‌شود، به همین جهت قابل مشاهده است. از آنجا که عصب‌های حساس‌تری در این قسمت از بدن وجود دارد، در حالت عادی هم دردناک است. در این صورت وارد شدن فشار هنگام دفع مدفوع ممکن است منجر به خونریزی شود.
بواسیر ترومبوز
در صورتی که خون در بواسیر خارجی تجمع پیدا کند، منجر به بواسیر ترومبوز می‌شود که علائمی همچون موارد زیر را به همراه دارد:
درد شدید
التهاب
تورم
احساس یک توده سخت در نزدیک مقعد
از کجا بفهمیم بواسیر داخلی داریم؟
همانطور که برای شما ذکر کردیم یکی از مهم‌ترین علائمی که ناشی از این نوع بواسیر مشاهده می‌شود، خونریزی مقعدی است.
هموروئید چگونه توسط پزشک تشخیص داده می‌شود؟
هر فردی که علائم ذکر شده از بواسیر را داشت، باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کند. این نکته را در نظر داشته باشید سرطان روده بزرگ و مقعد هر دو می‌توانند منجر به خونریزی مقعدی شوند.
هنگامی که به پزشک مراجعه می‌کنید و علائم خود را با او در میان می‌گذارید، پزشک معاینات بدنی را انجام می‌دهد و آزمایشات لازم را جهت تایید یا عدم وجود این بیماری، از شما درخواست می‌کند. این آزمایشات ممکن است شامل معاینه «رکتال دیجیتال» باشد.
درد بواسیر یا هموروئید
بواسیر خونی
هموروئید رگ‌های خونی متورمی است که در داخل و اطراف مقعد و همچنین راست روده ایجاد می‌شود. دفع مقدار کمی خون قرمز روشن همراه با مدفوع معمولا نشانه رایجی است که این دسته از افراد تجربه می‌کنند.
در این مواقع احتمال خونریزی هموروئید وجود دارد:
پس از اجابت مزاج و زور زدن
پس از نشستن یا ایستادن طی طولانی مدت
حین بلند کردن اجسام سنگین
در بارداری
معمولا هموروئید به صورت داخلی است؛ اما گاهی اوقات از مقعد بیرون می‌زند و در خارج از بدن قابل مشاهده است. امکان خونریزی از هر نوعی وجود دارد؛ اما نوع بیرونی قطعا دردناک‌تر است.
درمان بواسیر
درمان هموروئید
در اغلب مواقع با اقدامات ساده و ابتدایی می‌توانید علائم ناشی از بواسیر را درمان کنید. در برخی از مواقع ممکن است نیاز به درمان با دارو باشد، در مرحله نهایی و عدم پاسخ به هیچ درمانی، بیمار نیاز به جراحی خواهد داشت.
درمان خانگی بواسیر یا هموروئید
همیشه به بیماران توصیه می‌شود هر زمانی که با بیماری یا مشکلی مواجه می‌شوند، ابتدا با راهکارهای خانگی مشکل خود را برطرف کنند، در صورت عدم درمان می‌بایست به پزشک مراجعه کنند. در ادامه همه موارد را برای شما ذکر خواهیم کرد:
علائم ناشی از بواسیر را می‌توان به روش‌های خانگی تسکین داد که این راهکارها به شرح زیر است:
پماد برای درمان بواسیر؛
کرم‌ها و شیاف‌های بدون نسخه که حاوی هیدروکورتیزون است می‌تواند برای رفع این مشکل بسیار موثر باشد. همچنین پمادهایی هستند که برای بی حسی روی پوست کاربرد دارد.
استفاده از یخ یا کمپرس آب سرد؛
استفاده از این موارد می‌تواند به رفع التهاب در قسمت آسیب‌دیده بسیار موثر باشد.
حمام آب گرم؛
حمام آب گرم می‌تواند به رفع خارش و سوزش کمک کند.
استفاده از دستمال مرطوب؛
استفاده از دستمال‌های خشک در سرویس بهداشتی می‌تواند علائم را بدتر کند، به همین جهت توصیه می‌شود به جای دستمال خشک، نوع مرطوب را انتخاب کنید.
استفاده از دستمال
داروی بواسیر
برخی از داروهای مسکن مانند آسپرین، ایبوپروفن و استامینوفن ممکن است درد و ناراحتی را تسکین دهد. به‌طور کلی بیشتر داروهای مربوط به بواسیر بدون نسخه به فروش می‌رسند، این موارد می‌تواند شامل پماد، مسکن یا شیاف باشد. در واقع مواردی مانند هیدروکورتیزون جهت تسکین درد و خارش بسیار موثر است.
اگر این داروها پس از یک هفته مصرف، موثر نبود بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید تا بررسی‌های جدی‌تری برای شما انجام گیرد.
درمان‌های غیر جراحی
متداول‌ترین روشی که جهت درمان بواسیر به کار گرفته می‌شود، استفاده از «رابربند» است. در واقع این روش جهت درمان سرپایی بواسیر داخلی به کار برده می‌شود، این امر موجب می‌شود تا خونرسانی قطع شود، در نهایت بواسیر کوچک یا قطع خواهد شد.
روش دیگر «اسکلروتراپی» است که این محلول به بواسیر داخلی تزریق می‌شود، در واقع این روش خونرسانی را در قسمتی که بواسیر ایجاد شده، قطع می‌کند. روش‌های دیگر از جمله «فوتو انعقاد مادون قرمز» و «انعقاد الکتریکی» دو گزینه دیگر برای درمان بواسیر هستند.
جراحی بواسیر یا هموروئید
درمان‌های جراحی
در نهایت اگر هیچ یکی از روش‌های دارو درمانی و دیگر مواردی که برای شما ذکر کردیم موثر نباشد، جراحی جهت برداشتن بواسیر انجام می‌گیرد. این نوع روش درمان به عنوان «هموروئیدکتومی» شناخته می‌شود. همچنین ممکن است نوع دیگر روش درمانی برای بیمار صورت گیرد تا بواسیر پرولاپس جای خود قرار گیرد.
تمامی این روش‌ها با بیهوشی عمومی انجام می‌گیرد و در اغلب مواقع بیمار در همان روز ترخیص خواهد شد.
آیا خود به خود درمان می‌شود؟
در اغلب مواقع بواسیر پس از گذشت چند روز برطرف می‌شود. با این حال راهکارهای زیادی وجود دارد که به تسکین خارش و درد کمک می‌کند.
همچنین توصیه می‌شود که رژیم غذایی مناسبی داشته باشید و فشاری به خود هنگام رفتن به توالت به خود وارد نکنید. در صورتی که پس از گذشت مدتی علائم تسکین پیدا نکرد، حتما برای بررسی به پزشک مراجعه کنید.
اگر درمان نشود چه می‌شود؟
با وجود اینکه هموروئید به ندرت باعث مشکل جدی می‌شود؛ اما در صورت عدم درمان به موقع، باعث بدتر شدن وضعیت شما می‌شود. در واقع عدم درمان باعث مشکل جدی همراه با درد مزمن در رکتوم، خونریزی در حین اجابت مزاج و خارش مقعد می‌شود.
اقداماتی جهت پیشگیری از ایجاد بواسیر
هنگامی که مدفوع سفت نباشد، خطر ابتلا به این بیماری به شدت کاهش می‌یابد. علاوه بر این مورد روش‌های دیگری نیز وجود دارد در ادامه برای شما ذکر خواهیم کرد:
دلیل هموروئید
تغذیه؛
مصرف غذاهای غنی از فیبر مانند میوه، سبزیجات و همچنین غلات کامل منجر به نرم شدن مدفوع می‌شود. به همین جهت نوشیدن مایعات فراوان از خشک شدن مدفوع جلوگیری می‌کند. همچنین می‌توانید از مکمل‌های بدون نسخه جهت رفع یبوست مصرف کنید.
خودداری از فشار زیاد؛
هنگام دفع، فشار زیادی به خود وارد نکنید؛ چراکه، ممکن است فشار زیادی به رگ‌های راست روده وارد شود و مشکلات بیشتری را برای شما ایجاد کند.
استفاده از سرویس بهداشتی به‌صورت مکرر؛
افراد نباید منتظر بمانند تا در صورت نیاز به سرویس بهداشتی بروند. هرچه تعداد دفعات استفاده از سرویس بهداشتی کمتر شود، به طبع مدفوع خشک‌تر و دفع سخت‌تر خواهد شد.
فعالیت بدنی؛
نشستن یا ایستادن طولانی مدت منجر به فشار زیاد به رگ‌ها می‌شود. علاوه بر این، فعالیت بدنی منجر به حرکت مدفوع در روده می‌شود؛ بنابراین، نیاز به دفع مدفوع به‌طور منظم وجود خواهد شد.
داشتن وزنی متعادل.
در صورت داشتن اضافه وزن خطر ایجاد بواسیر نیز بیشتر خواهد شد.
